41 ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ – ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ – ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ
41.00 Καταβλημένη διαφορά από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο
41.01 Οφειλόμενη διαφορά από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο
41.02 Τακτικό αποθεματικό
41.03 Αποθεματικά καταστατικού
41.04 Ειδικά αποθεματικά
41.05 Έκτακτα αποθεματικά
41.06 Διαφορές από αναπροσαρμογή αξίας συμμετοχών και χρεογράφων
[Ανάπτυξη κατά νόμο περί αναπροσαρμογής
(π.χ. α.ν. 148/67, ν. 542/77, ν.1249/1982 κ.λπ.)]
41.07 Διαφορές από αναπροσαρμογή αξίας λοιπών περιουσιακών στοιχείων
(Ανάπτυξη κατά νόμο περί αναπροσαρμογής)
41.08 Αφορολόγητα αποθεματικά ειδικών διατάξεων νόμων
(Ανάπτυξη κατά διάταξη νόμων περί κινήτρων κ.λπ.)
41.09 Αποθεματικό για ίδιες μετοχές
41.10 Επιχορηγήσεις πάγιων επενδύσεων
…
41.90 Αποθεματικά από απαλλασσόμενα της φορολογίας έσοδα (Απόφ. Υπ. Οικ. 1044770/10159/ΠΟΛ. 1117/1993)
41.91 Αποθεματικά έσοδα φορολογηθέντα κατ’ ειδικό τρόπο (Απόφ. Υπ. Οικ. 1044770/10159/ΠΟΛ. 1117/1993)
41.92 Αφορολόγητα κέρδη τεχνικών και οικοδομικών επιχειρήσεων (Απόφ. Υπ. Οικ. 1044770/10159/ΠΟΛ.1117/1993)
…
41.95 Διαφορά από εισφορά μηχανολογικού εξοπλισμού ως συμμετοχή μας σε εταιρία του εξωτερικού (Γνωμ.182/2096/1992 & 205/2135/1994)
…
41.99
2.2.402 Λογαριασμός 41 «Αποθεματικά – Διαφορές αναπροσαρμογής – Επιχορηγήσεις επενδύσεων»
- Αποθεματικά είναι συσσωρευμένα καθαρά κέρδη τα οποία δεν έχουν διανεμηθεί, ούτε έχουν ενσωματωθεί στο μετοχικό ή εταιρικό κεφάλαιο. Στην κατηγορία των αποθεματικών κατατάσσεται και η διαφορά από έκδοση μετοχών ή εταιρικών μεριδίων υπέρ το άρτιο.
- Διαφορά από έκδοση μετοχών ή εταιρικών μεριδίων υπέρ το άρτιο είναι το πλεόνασμα που προκύπτει από την έκδοση μετοχών ή εταιρικών μεριδίων Ε.Π.Ε. σε τιμή μεγαλύτερη από την ονομαστική τους.
- Τακτικό αποθεματικό είναι εκείνο που σχηματίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις περί ανωνύμων εταιρειών και Ε.Π.Ε. που ισχύουν κάθε φορά.
- Αποθεματικά καταστατικού είναι εκείνα που σχηματίζονται σύμφωνα με ειδικές διατάξεις του καταστατικού της εταιρείας.
- Ειδικά και έκτακτα ή προαιρετικά αποθεματικά είναι εκείνα τα οποία σχηματίζονται σύμφωνα με απόφαση της τακτικής γενικής συνελεύσεως των μετόχων.
- Διαφορά από αναπροσαρμογή είναι η υπεραξία που προκύπτει από αναπροσαρμογή της αξίας περιουσιακών στοιχείων του ισολογισμού της οικονομικής μονάδας, η οποία γίνεται σύμφωνα με διατάξεις της νομοθεσίας που ισχύει κάθε φορά.
- Αφορολόγητα αποθεματικά είναι εκείνα που σχηματίζονται από καθαρά κέρδη τα οποία, σύμφωνα με διατάξεις της φορολογικής νομοθεσίας που ισχύει κάθε φορά, δεν υπάγονται σε φορολογία εισοδήματος.
- Οι υπολογαριασμοί του 41 λειτουργούν σύμφωνα με τους ακόλουθους κανόνες:
α. Για τους λογαριασμούς 41.00 «καταβλημένη διαφορά από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο» και 41.01 «οφειλόμενη διαφορά από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο» ισχύουν όσα καθορίζονται στην περίπτ. 8 της παρ. 2.2.401.
β. Οι λογαριασμοί 41.02 «τακτικό αποθεματικό», 41.03 «αποθεματικά καταστατικού», 41.04 «ειδικά αποθεματικά», 41.05 «έκτακτα αποθεματικά» και 41.08 «αφορολόγητα αποθεματικά ειδικών διατάξεων νόμων» πιστώνονται με τα αποθεματικά που, κάθε φορά, σχηματίζονται από τα καθαρά κέρδη χρήσεως, με χρέωση του λογαριασμού 88.99 «κέρδη προς διάθεση».
γ. Ο λογαριασμός 41.06 «διαφορές από αναπροσαρμογή αξίας συμμετοχών και χρεογράφων» πιστώνεται με την ονομαστική αξία μετοχών ή εταιρικών μεριδίων άλλων εταιρειών, στις οποίες η οικονομική μονάδα συμμετέχει, με χρέωση των οικείων υπολογαριασμών του 18 ή του 34. Οι μετοχές αυτές (ή τα εταιρικά μερίδια) λαμβάνονται χωρίς αντάλλαγμα έπειτα από νόμιμη αναπροσαρμογή ισολογισμών ή κεφαλαιοποίηση αποθεματικών.
δ. Ο λογαριασμός 41.07 «διαφορές από αναπροσαρμογή αξίας λοιπών περιουσιακών στοιχείων» πιστώνεται με τη διαφορά που προκύπτει κατά την αναπροσαρμογή της αξίας περιουσιακών στοιχείων του ισολογισμού της οικονομικής μονάδας, που γίνεται με βάση ειδικό εκάστοτε νόμο, με χρέωση των οικείων λογαριασμών στους οποίους παρακολουθούνται τα περιουσιακά αυτά στοιχεία, για τα οποία γίνεται αναπροσαρμογή της αξίας τους.
ε. Σε περίπτωση που θα χρησιμοποιηθεί αποθεματικό για την κάλυψη ζημίας ή για να διανεμηθεί στους μετόχους, το σχετικό ποσό μεταφέρεται από τον οικείο υπολογαριασμό του 41 στην πίστωση του λογαριασμού 88.07 «λογαριασμός αποθεματικών προς διάθεση».
στ. Ο λογαριασμός 41.09 «αποθεματικό για ίδιες μετοχές» πιστώνεται με το αποθεματικό που σχηματίζεται για την κάλυψη της αξίας κτήσεως μετοχών εκδόσεως της εταιρείας, σύμφωνα με τη νομοθεσία που ισχύει κάθε φορά.
ζ. Ο λογαριασμός 41.10 «επιχορηγήσεις πάγιων επενδύσεων» πιστώνεται με τις χορηγούμενες επιχορηγήσεις για τη χρηματοδότηση πάγιων στοιχείων της οικονομικής μονάδας, με χρέωση του οικείου λογαριασμού του ενεργητικού λογαριασμός τρίτων ή λογαριασμός ταμιακών διαθεσίμων).
Στο τέλος της χρήσεως, από το λογαριασμό 41.10 μεταφέρεται στο λογαριασμό 81.01.05 «αναλογούσες στη χρήση επιχορηγήσεις πάγιων επενδύσεων» ποσό ίσο με τις τακτικές και τις πρόσθετες αποσβέσεις πάγιων στοιχείων των λογαριασμών 66 και 85, που αναλογούν στην αξία των αποσβέσιμων πάγιων στοιχείων που χρηματοδοτήθηκε από τις πιο πάνω επιχορηγήσεις.
Σε περίπτωση εκποιήσεως, καταστροφής ή αχρηστεύσεως οποιουδήποτε πάγιου στοιχείου που χρηματοδοτήθηκε από τις παραπάνω επιχορηγήσεις, από το λογαριασμό 41.10 μεταφέρεται στην πίστωση του οικείου λογαριασμού του πάγιου στοιχείου το υπόλοιπο της επιχορηγήσεως που αφορά το στοιχείο αυτό.
Σε περίπτωση που οι επιχορηγήσεις παραχωρούνται στις οικονομικές μονάδες με όρους ή δεσμεύσεις που θέτονται από τις αρχές ή τους οργανισμούς που τις παραχωρούν, οι λογιστικοί χειρισμοί προσαρμόζονται στο νομικό πλαίσιο, το οποίο διέπει κάθε επιχορήγηση. Έτσι, π.χ. σε περίπτωση που οι επιχορηγήσεις χαρακτηρίζονται ως αφορολόγητα αποθεματικά, με χρέωση του οικείου λογαριασμού του ενεργητικού (λογαριασμός τρίτων ή λογαριασμός ταμιακών διαθεσίμων), πιστώνεται ο οικείος υπολογαριασμός του 41.08 «αφορολόγητα αποθεματικά ειδικών διατάξεων νόμων», χωρίς στο τέλος κάθε χρήσεως, να γίνεται μεταφορά των επιχορηγήσεων στο λογαριασμό 81.01.05.